نقد انیمه سوزومه | نگاهی به دنیای شینکای

انیمه سوزومه با اشاره به آثار قبلی ماکوتو شینکای، به عنوان یکی از تلاش‌های مهم این کارگردان برای عبور از مرزهای قبلی خود، در نظر گرفته می‌شود. این انیمه با شباهت‌هایی به آثار قبلی ماکوتو شینکای، به یکی از مهم‌ترین تلاش‌های او در پیشگیری از حسرت‌های مربوط به آثار قبلی خود تبدیل شده است. همراه با ما باشید.

فیلم انیمه سوزومه”، آخرین اثر ساخته شده توسط ماکوتو شینکای، به دلیل ویژگی‌های شناخته شده و صحنه‌های خاص، در نگاه اول مانند ادامه‌ی داستان دیگری برای علاقمندان به دنیای سینمایی او به نظر می‌رسد. شینکای با فیلم‌هایی مانند “۵ سانتی‌متر در ثانیه”، “باغی از کلمات”، “نام تو” و “فرزند آب‌وهوا”، به خلق یک ارتباط هوشمندانه در تم رمانتیک می‌پردازد، هر بار با معرفی قهرمان‌هایی که در یک زمان عاشق هم می‌شوند اما به دلایلی ناخواسته از هم دور می‌شوند و برای تجدید دوباره وصال به یک اتفاق ویژه نیاز دارند؛ که هر بار در داستان خود، شینکای به آن پرداخته و به یک هدف بالاتر می‌رسد.

با هر خبر از ساخت یک فیلم جدید توسط ماکوتو شینکای، انتظار قهرمانان مورد علاقه در داستان فیلم، بر اساس جهان‌بینی شخصیت‌های او، طبیعی است. از زمان شروع انیمه سوزومه، بسترها و نشانه‌های واضحی از کارهای قبلی ماکوتو شینکای، به نمایش گذاشته شده که این انتظار را در بین طرفدارانش تقویت می‌کند.

انیمه اتک ان تایتان قسمت پایانی | پایان یک شاهکار

انیمه سوزومه پس از دیدن رویایی نزدیک به واقعیت از خواب بیدار می شود و در راه از کنار یک غریبه جذاب می گذرد با همان کادربندی های تکراری که در انیمه ها و آثار شینکای دیده می شود. عناصری مانند سفر از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ، توجه به فرهنگ سنتی و زندگی مدرن شهری، بلوغ عاطفی، تاثیر طبیعت و البته عشق پاک و بی آلایش به امضای شینکای در فیلم هایش تبدیل شده است و اغلب در سراسر این فیلم به تصویر کشیده می شود، از همان ابتدای انیمه این شباهت ها را می توان به شدت احساس کرد. “

در انیمه سوزومه ؛سوزومه دختر نوجوانی است که با عمه اش در شهری آرام در منطقه کیوشو در جنوب غربی ژاپن زندگی می کند. یک روز سوزومه مرد جوانی به نام سوتا را در راه مدرسه می بیند که به دنبال مکانی متروکه و “دروازه” می گردد. سوزومه که مجذوب این مرد مرموز شده است تصمیم می گیرد او را تعقیب کند.با این حال، یک ارتباط فراطبیعی در اطراف این دروازه ها و بلایای احتمالی وجود دارد که ممکن است رخ دهد. سوزومه که ناخواسته باعث تغییر بزرگی در ماموریت سوتا می شود و با یک موقعیت جادویی دشوار روبرو می شود، تصمیم می گیرد کمک کند. او در این سفر طولانی.”

در فیلم های شینکای(انیمه سوزومه)، دروازه ها و معبرهای وقفه دار از جمله عناصر کلیدی محسوب می شوند. دروازه توری ای، که در فرزند آب و هوا قرار دارد و هینا با عبور از آن تبدیل به دختر آفتابی می شود، مرکز معبد میامیزو و محل سقوط اولین شهاب سنگ در نام تو را نشان می دهد. این دروازه تقاطعی است که قطار در ۵ سانتی متر در ثانیه از آن عبور می کند و لحظات تلخ فیلم را ثبت می کند.

در حال حاضر، درهایی وجود دارند که امکان ورود به بعدی موازی جهان را فراهم می کنند. اما در فیلم انیمه سوزومه، این عناصر در مسیر متفاوتی قرار دارند. بزرگترین تمایز این فیلم با آثار شاخص ماکوتو شینکای، مختلف است. این فیلم بیشتر به سبک عاشقانه نیست و حداقل به اندازه دیگر انیمه های قبلی او، بر محور یک پیکره عاشقانه نمی چرخد.

“با وجود اینکه در حالی که هنوز رابطه احساسی دونفره‌ای ایجاد شده است، آن‌ها در مسافت‌های طولانی زمان و مکان قرار گرفته و برای یکدیگر فداکاری می‌کنند، اما به دلیل وقوع حوادث طبیعی در ژاپن، داستان از این عناصر استفاده کرده است. این حال و هوا، به ویژه با فرمول دو فیلم قبلی شینکای، اشتراکاتی دارد، اما در تمام فیلم انیمه سوزومه، تفاوت بزرگی بین این عناصر وجود دارد؛ آن هم نفس کشیدن روح یک ماجراجویی فانتزی با غلظتی بیشتر روی پلات اصلی داستان است.

البته، شینکای همیشه در فیلم‌هایش، نوع فاصله مکانی و زمانی را در رابطه‌ی عاشقانه تغییر داده است. در فیلم “نام تو”، این ایده به بالاترین سطح خود رسید، بنابراین در ادامه، یعنی در فیلم “فرزند آب و هوا”، شینکای تلاش می‌کند تا از شکل‌گیری این فاصله جلوگیری کند. این تغییرات، برای ادامه دادن سبک داستان‌گویی شینکای، ضروری بوده است.”

داستانی متفاوت و با تم آشنای شینکای در انیمه سوزومه

حال که شخصیت‌های انیمه‌های قبلی بلوغ یافته‌اند، این تغییرات نشان می‌دهد که فرصت زمان آن رسیده تا شینکای نسخه‌ای نوین از خود به همراه عناصر داستانی جدید به نمایش بگذارد. در حقیقت، در این فصل، شینکای به همان قدرت و تأثیری که در نسخه‌های قبلی داشت، باز هم با تمرکز بر روی عناصر عاشقانه، سعی دارد تا به جهان‌های مختلف داستانی خود پرداخته و جذابیت آن‌ها را افزایش دهد؛ یعنی همان وجهی که در گذشته باعث مقایسه شینکای با هایائو میازاکی شده بود – فانتزی و جادو.

شینکای در انیمه بچه‌هایی که آواهای گمشده را دنبال می‌کنند، تلاش بیشتری برای دستیابی به شگفتی‌های خیال‌انگیز آثار میازاکی و استودیو جیبلی نشان داد. این فیلم، با این حال، نتوانست با تخیلات پربارش به اوج مطلوبش برسد و شینکای در سه فیلم بلند بعدی خود تصمیم گرفت محور داستان‌هایش را به سمت محتوای عاشقانه تغییر دهد.

بیشتر بخوانید: نقد انیمه اسکات پیلگریم علیه جهان | Scott Pilgrim Takes Off

اگر از فرمول‌های تکرار شده در داستان فیلم انیمه سوزومه استفاده کنیم، به اشتباه می‌افتیم؛ اما ماکوتو شینکای کارگردان باهوشی است که با اضافه کردن المان‌های جادویی و تخیلی، توانسته در فیلم انیمه سوزومه به یک نوگرایی دست یابد و تمایلات واقع‌گرایانه خود را در پیشنهادهای قبلی خود بیشتر جا بدهد.

نقد انیمه شیطان‌کُش |Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba

با فضاسازی‌ها و موجوداتی که ارتباطی با افسانه‌های ژاپنی دارند روبرو می‌شویم و می‌بینیم که رابطه‌ی جادویی بین جان گرفتن یک صندلی و درمان درد زخم‌های گذشته در زندگی وجود دارد. این امر همراه با حسرت لمس دوباره جسم واقعی و استعاره‌های شگفت‌آوری مثل آتش خشم طبیعت که در قالب یک اژدهای ژاپنی غول‌پیکر پخش می‌شود، به ما نشان می‌دهد که طراحی کامپیوتری این تصاویر زیبا را به خوبی نمی‌تواند بازتاب دهد. در کل، می‌توان گفت که شینکای با سوزومه در مسیر باریکی برای پیشرفت در دنیای دیگر قدم برداشته است، اما آیا می‌توان گفت که شینکای با توجه به کیفیت کمتر آثار خود، در ترکیب طرح جواب‌پس‌داده‌اش موفق بوده است؟

شینکای در فیلم‌هایش همواره توجه ویژه‌ای به عناصر طبیعت داشته است، از نظر تأثیرگذاری در روابط و طراحی‌های بصری خیره‌کننده. در این آثار، رخدادهای طبیعی مانند برخورد شهاب‌سنگ و باران‌های سیل‌آسای بی‌پایان، به‌طور استعاری به بمباران اتمی و آسیب‌های جنگ اشاره دارند. اما محتوای عاشقانه این فیلم‌ها همواره به مرکز توجه قرار گرفته‌اند و این اشارات به طبیعت، به حاشیه کشیده شده‌اند.

شینکای به مفهوم عمیق‌تری از این بلاها اهمیت داده بود و عشق می‌توانست به کمک معجزه‌ای از آن‌ها عبور کند. در هر دو فیلم، برخورد شهاب‌سنگ و باران‌های سیل‌آسای بی‌پایان، اتفاقات ویژه‌ای هستند که قابل اجتناب نیستند. اما در فیلم “Your Name”، اثرات این رخدادها بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، درحالی‌که در “Weathering with You”، به‌طور مثال، رویدادی کم‌اهمیت به نظر می‌رسد و تزلزل در منطق فیلم‌نامه ایجاد می‌کند.

شینکای در انیمه سوزومه به زلزله به عنوان مهم ترین بلای طبیعی ژاپن می پردازد. سالانه حدود 1500 زمین لرزه در ژاپن رخ می دهد، فاجعه ای که بر خلاف جنگ، همیشه زندگی مردم را به عنوان یک ترس ملی تهدید می کند. شینکای این بار در سوزومه از زلزله و سونامی ویرانگر 11 مارس 2011 در توهوکو (با تاریخ ذکر شده 3.11) استفاده می کند تا امکان جلوگیری از زلزله را در اولویت قرار دهد و آن را مبنایی برای به تصویر کشیدن یک فانتزی فراطبیعی قرار دهد.

اما با وجود این، ارتباط عاشقانه بین سوزومه و سوتا به هیچ وجه تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و علاقه‌ی سوزومه به سوتا به یک مشکل کوچک در مقابل مشکلات بزرگتری که مربوط به کنترل دروازه‌های زلزله است تبدیل نمی‌شود. بنابراین، اولویت برای حل مشکلاتی که با ورود سوزومه به دنیای سوتا بوجود آمده‌اند، نسبت به مسائل عاشقانه جوانانه است. وقتی سوزومه به چیکا، دختری که درگیر مشکلات نارنجی بود، اهمیت کارش در ارتباط با سوتا را تأیید می‌کند، نشان می‌دهد که موضوعی مهم‌تر در دستور کار قرار گرفته است.

برای جلوگیری از وقوع زلزله، سوزومه و سوتا باید دروازه‌های مختلفی را ببندند. آن‌ها باید تمرکزشان را بر روی زندگی مردمی که روزگاری در آن نقطه زندگی کرده‌اند، داشته باشند. این دروازه‌های زلزله در مکان‌های فراموش‌شده مانند بافت قدیمی شهر، مدرسه، شهربازی، دروازه‌ی تاریخی و محل سکونت کودکی قرار دارند.

این یادآوری زندگی‌های باارزش گذشته، به یک نگرش محکم در تکریم زندگی و امید به روزهای روشن تبدیل می‌شود و با بستن درها، خطری که در قامت یک اژدهای قرمز‌رنگ برافراشته شده است، به قطرات باران تبدیل می‌شود که استعاره‌ای از چرخه‌ی بازگشت به زندگی است. در تمام طول انیمه سوزومه، توجه شینکای به اهمیت وجودی زندگی نسبت‌به اجزای دیگر داستان ارجحیت دارد و همین رویکرد، در تمام طول انیمه سوزومه حفظ می‌شود.

شینکای در سفر فیلمش در جاده ای زیبا و تا حدودی سنگلاخ، داستانی جهانی خلق می کند که شبیه یک تور زیبا در ژاپن است. داستان در نهایت مخاطب را به باور جادوی لحظه های زندگی سوق می دهد. علیرغم هرگونه مقایسه یا سنجیدن، کار شینکای به نقطه عطف مهمی در حرفه ماکوتو شینکای تبدیل می شود، زیرا به دروازه ای برای لمس ارزش هایی تبدیل می شود که ما در آثار هایائو میازاکی و استودیو گیبلی تجربه کرده ایم.

انیمه سوزومه نه تنها به دیدنی ترین آثار شینکای تبدیل شده است، بلکه به یکی از بهترین فیلم های سال نیز تبدیل شده است. بازیگران انیمیشن هم همگی با تلاش و پشتکار خود توانسته اند صحنه هایی فوق العاده و هیجان انگیز را برای مخاطبان به تصویر بکشند و نقش های مهمی در ایجاد احساسات و ارائه پیام های مهم به مخاطبان ایفا کنند. انیمه سوزومه یک تجربه بی نظیر و فراموش نشدنی است که حتما باید تماشا کنید. نظرتون درباره انیمه سوزومه چه بود؟

​